به نقل از : پیام فدایی ، ارگان چریکهای فدایی خلق ایران
شماره 156 ،
خرداد ماه 1391
نگاهی
به مبارزات
کارگران
صنایع
اتومبیل در روسیه!
به
دنبال رشد و
تعمیق بحران
نظام سرمایه داری
حاکم بر روسیه
موج بزرگی از
اعتصابات و دیگر
اشکال
مبارزات
کارگری صنایع
مختلف این
کشور، بخصوص
صنایع اتومبیل
سازی را فرا
گرفته است. یکی
از مهمترین
اعتصابات در
١٣ اپریل ٢٠١٢
در کارخانه
"فورسیا" به
وقوع پیوست. (١)
کارگران این
کارخانه با
خواست افزایش
حقوق، و در
اعتراض به شرایط
نامساعد محیط
کار، اعتصاب
نامحدودی را
شروع کردند.
آن ها در
نوامبر سال
گذشته نیز دست
به اعتصاب زده
بودند اما
بدلیل مخالفت
قاطعانه
سرمایه داران
با خواست های
برحق آنان،
مجبور شده
بودند که بدون
رسیدن به
خواسته هایشان
به سر کار باز
گردند.
هرچند که در
آن زمان
کارگران با
خشمی فروخفته
به کار ادامه
دادند اما
مترصد موقعیتی
مناسب برای
ادامه مبارزه
بودند. تا اینکه
اخیرأ تشدید
اقدامات
ضدکارگری
صاحبان و مدیران
کارخانه منجر
به خشم شدید
کارگران و اعتصاب
مجدد شد. به
عنوان مثال، یکی
از مدیران
کارخانه
دستور داده
بود که زمان
استراحت کارگران
کاهش یابد، و
زمان محدودی
برای دستشویی
رفتن، سیگار
کشیدن، غذا
خوردن، و غیره
تعیین شود و
هر کارگری که
از مقررات جدید
پیروی نکند،
به پرداخت جریمه
و یا اخراج
محکوم شود.
علاوه بر کاهش
زمان استراحت
و غذا، مطابق
مقررات جدید، برخی از
تعطیلات رسمی
نیز حذف شده و
به تعداد
روزهای کار
سالانه کارگران
افزوده شد. و این
در حالی بود
که نه تنها
حقوق ها افزایش
نیافت، بلکه
بسیاری از
امکانات
رفاهی در محل
کار نیز حذف
شده و وضعیت
محیط کار روز
به روز وخیم
تر و غیر قابل
تحمل تر گشت. پیش
از شروع
اعتصاب در
"فورسیا"،
٢٧٠ تن از
کارگران
کارخانه
"بنتلر" نیز
که در همان
منطقه کالوگا
واقع شده دست
به اعتصاب
زدند. (٢) مهمترین
خواسته
کارگران
"بنتلر" افزایش
حقوق (که در
حال حاضر مبلغ
ناچیز ١٨ هزار
روبل برابر
با حدود ٤٦٠ یورو
در ماه است) و
قرارداد کار
دائم بود. اولین
اعتصاب در
"بنتلر" از
اول تا پنجم
مارچ، و دومین
اعتصاب از ٣٠
مارچ تا ٣ اپریل
طول کشید، اما
هر دو اعتصاب
با یورش نیرو
های سرکوب
دولت روسیه
سرکوب شده و
کارگران از
دستیابی به
مطالبات خود
باز ماندند.
بدلیل حمایت عمومی
از مطالبات
برحق
کارگران، نه تنها
کارگران
اعتصابی،
بلکه مردم و
کارگرانی هم
که به حمایت
از آن ها در
خارج از
کارخانه تجمع
کرده بودند نیز
با حمله وحشیانه
نیروهای پلیس
مخصوص روسیه (OMON)
مواجه شدند. (٣)
دولت با زدن
برچسب دروغین
بر اعتصاب
کنندگان،
مانند تعلق به
"گروه های
افراطی و
اخلالگر"،
کارگران را
تهدید به
اخراج و دستگیری
و حتی حبس
درصورت عدم پایان
دادن به
اعتصاب کرد.
اتحادیه (MPRA) و
بخصوص رؤسای حیله
گر آن (افرادی مانند "ایوان
اوسیانیکف"
با فریب
کارگران و
وانمود کردن
به اینکه
اعتصاب به
اهداف خودش رسیده،
موفق شدند تا
پایان اعتصاب
را اعلام
کنند. (٤) اما
در واقعیت، در
جریان مذاکره
با مدیران
کارخانه،
اتحادیه
کارگران با
تقلیل
مطالبات
عادلانه
کارگران،
خواسته هایی
متفاوت با
خواسته های
کارگران
اعتصابی را طرح
کرده بود. تنها
خواسته ای که
اتحادیه تلاش
می کرد روی میز
مذاکره
بگذارد، حق
قرارداد کار
جمعی بود. با این
حال، بر بستر
سازشکاری
رهبران
اتحادیه، کارگران
نه به حق
قرارداد دائم
دست یافتند و
نه حقوقشان
افزایش یافت.
علاوه بر آن،
کارگران،
وادار به کار
در شرایطی
دشوارتر و غیرانسانی
تر از گذشته
هم شده و تحت
تعقیب پلیس
(که پرونده سیاسی
برای آن ها
تشکیل
داد) نیز قرار
گرفتند. این
به معنی موفقیت
بزرگی برای
سرمایه داران
صاحب کارخانه
بود. ناگفته
نماند که کارگران
اعتصابی از
همان ابتدا هم
اتحادیه
مزبور را به
عنوان نماینده
خود معرفی
نکرده بودند.
در واقع،
کارگران بدون
اطلاع اتحادیه
دست از کار کشیده
و اعتصاب را
شروع کردند.
اعتصاب
کارگران عملا
اتحادیه
مزبور و سرمایه
داران را
غافلگیر نمود
اما آن ها وقتی
که با اعتصاب
مواجه شدند
تلاش کردند
مذاکره با
کارفرما را
خود در دست
گرفته و ضمن
مذاکره اعتصاب
را پایان
بخشند.
پس
از فروپاشی
شوروی در دهه
٩٠، سرمایه
داران اروپای
غربی و روسیه
که چشم طمع به
نیروی کار بسیار
باسواد و تعلیم
دیده (و ارزان
قیمت) این
کشور داشتند
موقعیت را
مناسب دیده و
برای سودجویی
از این ارتش
بزرگ نیروی
کار جوان و
متخصص، به تلاش
برای توسعه
حوزه
بازارهای خود
و از جمله ایجاد
کارخانه هایی
در روسیه دست
زدند. با
تشدید هجوم
سرمایه
داران،
کارخانه هایی
مانند فیات،
جنرال
موتورز، فلکس
واگن، ولوو و
رنو از سال
٢٠٠٠ تاکنون
مرتبأ به حجم
سرمایه گذاری
خود در روسیه
افزوده و از قیمت
فوق العاده
ارزان مواد
خام و نیروی
کار و فرآورده
های نفتی
و دیگر منابع
انرژی سود
جسته اند. پس
از رکود شدیدی
که در پی
بحران سرمایه
های مالی در
سال ٢٠٠٨، در
صنایع اتومبیل
ایجاد شد، سطح
تولید صنایع
اتومبیل سازی
روسیه پس از
٢-٣ سال سریعأ
به سطح تولید
پیش از بحران
بازگشت. خود
سرمایه
داران،
وقیحانه این
سطح سریع ترمیم
و سود آوری را
مدیون نیروی
کار ارزان روسیه
اعلام کرده
اند. اما در
سال های اخیر علیرغم
تورم و گرانی
شدید، نه تنها
حقوق کارگران
افزایش نیافته
بلکه حقوق
بازنشستگی و
بسیاری از
خدمات
اجتماعی به
جامانده از
دوره شوروی،
کاهش یافته و یا
قطع شده اند.
از طرف دیگر،
در شرایطی که
وضعیت
اقتصادی روسیه
هر روز وخیم
تر شده و سرمایه
داران آن کشور
بار بحران های
اقتصادی را
هرچه بیشتر بر
دوش طبقه
کارگر این
کشور می
اندازند،
کارگران روسیه
از ترس بیکار
شدن وادار شده
اند که تن به
دستمزدهایی
بدهند که به
مراتب کمتر از
مزد کارگران
در کشورهایی
مانند چین
است. اما
کارگران این
کشور هیچوقت
دست از مبارزه
نکشیدند. در
سال های
بحرانی پس از
فروپاشی
شوروی،
مبارزات کارگری
متعددی در روسیه
رخ داد. هر بار
پس از سرکوب
شدید این
مبارزات توسط
دولت،
کارگران
مجددأ بلند
شده و زمین را
زیر پای طبقه
حاکم به لرزه
در آوردند. در
این میان، صنایع
اتومبیل سازی
روسیه (با
حدود سه و نیم
میلیون نفر
کارگر) از اهمیت
زیادی
برخوردار بود.
به عنوان مثال
در سال ٢٠٠٧ هزاران
کارگر
کارخانه
"آتوواز" و
کارخانه فورد
(در سنت پیترزبورگ)
به اعتصاب عظیمی
دست زدند.
هرچند که این
اعتصاب پس از
چند هفته با
همکاری دولت و
اتحادیه های
زرد، به شکست
کشیده شد، اما
رادیکالیسم
کارگران و
خشونت دولت
جهت سرکوب
مبارزات آن ها،
چهره ضدخلقی طبقه
حاکم و قدرت
عظیم کارگران
و وحشت رژیم
از رشد روز
افزون این
قدرت را هر چه
عیان تر نشان
داد. (٥) اکنون نیز
که نظام سرمایه
داری در این
کشور با بحران
های شدید تری
مواجه گشته
طبقه سرمایه
دار ترس و
وحشت شدید خود
از اوج گیری
مبارزات
کارگری را با
انداختن سگ
های هار خود
به جان
کارگران و
استفاده هر چه
بیشتر از
اتحادیه های
زرد برای فریب
دادن آن ها، بیش
از پیش نشان
داده است. موج
جاری مبارزات
دلاورانه طبقه
کارگر در
روسیه قدرت
تاریخی این
طبقه و چشم
انداز روشن آن
را هر چه
بیشتر در
مقابل امپریالیست
ها و سرمایه
داران زالو
صفت ترسیم
کرده است.
زیرنویس
ها:
(١) Faurecia:
فورسیا یک
شرکت بزرگ
اتومبیل سازی
فرانسوی و ششمین
تولیدکننده
قطعات اتومبیل
در جهان است.
بزرگترین
کارخانه تولید
کننده اتاقک و
قطعات داخلی این
کمپانی (که از
نظر حجم تولید
ابزار داخل
اتومبیل،
مقام اول را
در جهان دارد)
طی قراردادی
که در ٢٥ آپریل
٢٠١١ فی مابین
دولت روسیه و
سرمایه داران
فرانسوی بسته
شد، در منطقه
"کالوگا" (در جنوب غربی
مسکو) در زمینی
به مساحت ١٤
هزار متر مربع
ساخته شد. علیرغم
حجم فوق
العاده بزرگ
سرمایه گذاری
فورسیا در روسیه،
هنوز فورسیا
بزرگترین
سرمایه گذار
خارجی در
منطقه
"کالوگا" نیست.
سرمایه
گذارانی
مانند صاحبان
"سیتروئن" و
"جنرال الکتریک"
خیلی بیشتر از
فورسیا سرمایه
گذاری کرده و
از منابع و نیروی
کار ارزان روسیه
سود جسته اند.
(٢) Benteler-
کارخانه
بنتلر یکی از
تولید کننده
های بزرگ
قطعات یدکی
فولکس واگن
(اتومبیل سازی
آلمانی) است.
(٣) OMON: پلیس
سیار ویژه
دولت پوتین که
به وحشیگری و
خونخواری
(مانند سپاه
پاسداران ایران)
مشهورند.
(٤) MPRA –
اتحادیه ای که در
سال ٢٠٠٦ نه
توسط کارگران
واقعأ آگاه و مبارز،
بلکه توسط حزب چپ نمای
"جنبش سوسیالیستی
روسیه" ایجاد
شد و با اتحادیه
هایی مانند
"اتحادیه
کارگران
خدمات عمومی
آلمان"
همکاری نزدیک دارد. یکی
از عناصر راست
به نام Ivan Ovsyannikov رئیس
ام-پی-آر-ا است.
(٥) AvtoVaz