به نقل از : پيام فدايي ، ارگان چريکهای فدايي خلق ايران

شماره 108 ، خرداد ماه 1387 

 

مریم

 

 

بيست و ششمين سالگرد جنگ جزاير "فالکلندز" (جزاير مالويناز)

 

در سال 1982 در جزایر فالکلند جنگی در بین ارتش انگلیس و آرژانتین درگرفت که به "جنگ فالکلندز" مشهور شد. این جنگ بعد از 74 روز و با کشته شدن 255 سرباز انگليسی و 649 سرباز آرژانتينی و 3 تن از افراد محلی با پيروزی امپریالیسم انگلستان و تسليم آرژانتين در 14 ژوئن 1982 خاتمه يافت. بهانه شروع اين جنگ اين بود که گروهی از تاجران آرژانتينی فلزات اوراق در 19 ماه مارس 1982  در جزيره جورجيای جنوبی (يکی از جزاير فالکلندز) لنگر انداختند. و دولت آرژانتين با پيشبينی اينکه دولت انگلستان با استفاده از  اين واقعه به فالکلندز حمله خواهد کرد، با پیشدستی، نيروهای دريايی خود را به فالکلندز فرستاد و اين جزاير را اشغال کرد. 

 

مارگارت تاچر، نخست وزير وقت انگلستان نيز بلافاصله عکس العمل نشان داد و در 7 اپريل جزاير فالکلندز به محاصره نيروی دريايی انگليس درآمدند. اکنون 26 سال پس از وقوع این جنگ ، کشمکش بین دولتهای انگلیس و آرژانتین همچنان بر سر مالکیت این جزایر ادامه دارد و فالکلند یکی از مناطقی ست که به دلیل منافع امپریالیستها در آن همواره در معرض درگیر شدن در جنگی تازه به سر می برد. در ادعاهای تبلیغاتی دولت انگلستان و آرژانتين هرکدام خود را صاحب اصلی جزاير فالکلندز دانسته و اشغال آن را تلاش برای  "بازپس گرفتن اموال برحق" خود می نامند. دولت انگليس همواره در تبلیغات خویش از اين جنگ به عنوان "آزادسازی جزايرمان" و "يک پيروزی بزرگ در رسيدن به هدفی والا" نام برده است. اما بررسی شرايط اجتماعی اقتصادی دو کشور انگليس و آرژانتين در پیش از زمان وقوع این جنگ ماهيت و دلايل واقعی اين جنگ و کذب چنين ادعا هائی را نشان می دهد.

 

جزاير "فالکلندز" شامل دو جزيره بزرگ (فالکلند شرقی و غربی) و 776 جزيره کوچک در جنوب اقيانوس اطلس (483 کيلومتری شرق آرژانتين و 940 کيلومتری مرزهای آبی انگليس) می باشند که مجموعأ مساحتی برابر با 12173 کيلومتر مربع داشته و دارای مرزهای آبی به طول 1288  کيلومتر می باشند.  اين جزاير که (ادعا می شود در زمان اکتشاف آنها توسط اروپائيان در قرن هيجدهم غيرمسکونی بودند) (1) چندين بار ميان کشورهای اروپايی منجمله اسپانيا و انگليس و همچنين آرژانتين دست بدست شده و سرانجام در سال 1833 پس از حمله امريکا به "پورت لوئيز"، به اشغال انگلستان درآمده و جزاير "فالکلندز" خوانده شدند. انگليس تعداد زيادی از شهروندان خود را به اين جزاير فرستاد و شهرکهای غيرنظامی در آنها ايجاد کرد و از اين جزاير برای دست يابی به منابع نفت و فلزات کف اقيانوس استفاده کرد. علاوه بر پتانسيلهای معدنی سرشار، جزاير فالکلندز از نظر دامداری و ماهيگيری و جهانگردی نقش مهمی در اقتصاد انگلستان دارند. به عنوان مثال سالانه بيش از 30 هزار توريست از اين جزاير ديدن کرده و همچنين درآمد دولت انگلستان از فروش جواز ماهيگيری به کشورهای مختلف به تنهايی بيش از 40 ميليون پوند در سال می باشد.

 

تاريخ جزاير فالکلندز آکنده از جنگهای متعدد است که هميشه اين جزاير را تحت سلطه متناوب کشورهای امپرياليستی مختلف قرار داده است. در سال 1764 اولين منطقه مسکونی در جزاير فالکلندز توسط فرانسويان در "پورت لوئيز" کنونی (در فالکلند شرقی) ايجاد شد. اولين شهرک مسکونی انگليسی ها نيز در سال 1766 در "پورت اگمونت" کنونی ايجاد شد. ارتش اسپانيا در 1767 منطقه فرانسوی اين جزاير و در 1770 نيز منطقه انگليسی آن را تسخير کرد. اما معاهده صلحی ميان دو کشور انگليس و اسپانيا  امضاء شد و انگلستان به "پورت اگمونت" بازگشت. در سال 1774 در اثر بحرانهای اقتصادی ناشی از جنگ داخلی امريکا، دولت انگلستان بسياری از مستعمرات خود را تخليه کرد و از 1776 تا 1811 جزاير فالکلندز دوباره تحت تسلط اسپانيا قرار گرفت. در سال 1816 دولت آرژانتين پس از کسب استقلال خود از اسپانيا، جزاير فالکلندز را اشغال کرد. در 1831 فرماندار آرژانتينی جراير "فالکلندز" در اثر اختلافات موجود بر سر مرزها و مقررات ماهيگيری در منطقه، کشتی های ماهيگيری امريکا را توقيف کرد. با اوج گرفتن درگيری ميان اين دو کشور، نيروی دريايی امريکا به اين جزاير حمله کرده و شهرهای آن را نابود کرد. گفته می شود که پس از حمله امريکا، تنها ساکنين باقيمانده در اين جزاير زندانيان و دزدهای دريايی بودند که در سال 1832 نيز فرماندار جديدی که دولت آرژانتين به آنجا فرستاده بود را  نیز به قتل رساندند.  در ژانويه 1833 نيروهای انگلستان به فالکلندز بازگشتند. آنها به ساکنين آرژانتينی اجازه ماندن در جزاير را دادند، اما فرماندار جديدی برای آنها تعيين کرده و بعدها نيز پايگاه نظامی ای در "استنلی" ايجاد کردند و درنتيجه جزاير فالکلندز به منطقه ای استراتژيک برای امپراطوری انگليس تبديل کردند.

 

در طی جنگ جهانی اول، در دسامبر 1914 نبردی در جزاير فالکندز صورت گرفت که به پيروزی انگلستان بر آلمان منتهی شد. در طول جنگ جهانی دوم نيز "استنلی" به پايگاهی برای نيروی دريايی انگلستان تبديل شد و نقش مهمی در نبردها (به عنوان مثال نبرد "ريور پليت") داشت. در نيمه دوم قرن بيستم، دولت آرژانتين تشکيل سازمان ملل را فرصت مناسبی برای مطرح کردن ادعای مالکيت خود بر جزاير "فالکلند" دانست و با امضای منشور سازمان ملل در سال 1945 اين ادعا را مجددأ اعلام کرد. دولت انگلستان نيز در پاسخ، به مثلأ "دمکراسی" متوسل شده و اعلام کرد که خروج نيروهای اين کشور بايد طی يک رفراندوم و با رأی ساکنين فالکلندز (که اکثر جمعيت دوهزار نفری اش انگليسی الاصل هستند) تعيين شود. این تنشها در مورد حق مالکیت بر سر این جزایر در طول سالیان دراز کمابیش همچنان باقی ماندند.

 

پيش از شروع جنگ 1982، کشور آرژانتين را بحران های اقتصادی عميق و شورشهای اجتماعی گسترده ای عليه ديکتاتوری نظامی ژنرال "لئوپولد گالتياری" (که در 1976 به قدرت رسيد) در بر گرفته بود. در چنین بستری در واقع يکی از اهداف دولت آرژانتين از درگیر شدن در جنگ "فالکلندز" استفاده از آن در سرکوب توده های تحت ستم اين کشور بود. ديکتاتوری نظامی ای که از سال 1976 بر آرژانتين حکومت ميکرد با دامن زدن به ناسيوناليسم و راه انداختن جنگ در فالکلندز می خواست که جنبشهای توده ای در آن کشور را سرکوب کند.

 

آرژانتين اميدوار بود که در اين جنگ از حمايت دولت امريکا برخوردار شود. زيرا که در فرمانبرداری از امريکا در طول سالها به کشتار وسيع کارگران و دانشجويان چپ در آرژانتين پرداخته و همچنين در آموزش نيروهای شبه نظامی دست راستی آرژانتين با سی-آی-ا همکاری کرده بود. دولت آرژانتين در مقابل اين خدماتش به امريکا انتظار داشت که از جانب آن کشور مورد حمايت قرار بگيرد. اما دولت امريکا با اينکه در ظاهر بی طرف بود، نه به آرژانتين، بلکه به انگلستان کمکهای سياسی و اطلاعاتی کرد. ريگان و تاچر به عنوان سردمداران دو قدرت بزرگ امپریالیستی از نظر سياستهای ضد- رفرم و يورش به آزاديهای دمکراتيک و حق و حقوق کارگران و ديگر زحمتکشان، همسان بودند. و امريکا بايد اتحاد امپرياليستها را به نمايش می گذاشت و نشان ميداد که امپرياليستها منافع مشترک و اتحاد ميان خويش را حتی در مقابل نوکران جنايتکار خود مثل دولت آرژانتين نيز حفظ می کنند. از سوی دیگر يکی از مهمترين دلايل تاچر برای شروع اين جنگ اين بود که در آن سالها (بخصوص در 1982) دولت تاچر عميقأ در بحران قرار داشت. و به عنوان مثال طبق آمار دولتی ميزان بی کاری به 3.6 ميليون رسيده بود و اعتصابات گسترده ای بخشهای مختلف صنايع و خدمات در انگلستان را در بر گرفته بود.

اکثر جمعيت انگلستان با جنگ مخالف بودند و به اشکال مختلف تنفر خود از وحشيگری های ارتش انگليس را نشان می دادند. به عنوان مثال يکی از حوادث نفرت انگيز اين جنگ اين بود که يکی از کشتی های آرژانتين که در فاصله ای بسيار دور از جزاير "فالکلندز" از اقيانوس عبور ميکرد، مورد حمله موشکی زيردريايی هسته ای انگليس قرار گرفت و غرق شد و 323 نفر از سرنشينان آن کشته شدند. روزنامه دست راستی "سان" اين خبر را با تيتر "خوب گيرافتادی" چاپ کرد. اما مردم انگلستان چنان خشم و نفرتی را از اين واقعه، و همينطور عليه روزنامه "سان" نشان دادند که اين روزنامه مجبور شد نسخه های فروش نرفته را سريعأ جمع آوری کرده و از بين ببرد.

 

سرانجام جنگ فالکلند به نبرد تن به تن زمينی در جزاير کشيده شد. تفاوت چشمگير ميان ارتش حرفه ای انگليس و سلاح پيشرفته آن، با سربازان جوان و تازه آموزش ديده آرژانتين و سلاح ابتدايی آنها موجب پيروزی سريع انگليس و اسير شدن بيش از هزار سرباز آرژانتينی شد. اما عليرغم پيروزی انگليس، تعداد کشته شدگان اين کشور در آن جنگ بيش از مجموع کشته شدگان آن در عراق و افغانستان بود. از آنجا که جنگ فالکلندز يک جنگ تن به تن زمينی بود، موجب بروز بيماری های روانی و خودکشی در بازماندگان آن شد. تعداد سربازانی که پس از جنگ خودکشی کردند خيلی بيشتر از آنهايی بود که در آن کشته شدند. (264 سرباز انگليسی و 454 سرباز آرژانتينی شرکت کننده در آن جنگ خودکشی کردند.)

 

جنگ فالکلندز موجب احيای دولت تاچر و باز شدن هر چه بیشتر دست آن در گسترش يورش به حقوق و آزاديهای طبقه کارگر انگلستان شد. بلافاصله پس از جنگ، خصوصی سازی ها شدت يافتند، اعتصاب يک ساله کارگران معادن انگلستان سرکوب شد، خدمات اجتماعی و حقوق و مزايای کارگران و پرستاران و کارمندان جزء دولت کاهش يافتند. و درواقع اينها معيارهايی بودند که دولت انگلستان پيروزی خود در جنگ جنایتکارانه فالکلندز را با آنها می سنجد.   

  

سازمان ملل با صدور قطعنامه 502 خواهان خروج آرژانتين از فالکلندز و برقراری راه حلی ديپلماتيک ميان طرفين شد. اما تنشها ادامه یافت. در 2 اپريل 2007، بيست و پنجمين سالگرد جنگ فالکلندز، آرژانتين مجددأ ادعانامه خود در رابطه با جزاير فالکلندز را برای بررسی به سازمان ملل داد.  در همان سال دولت انگلستان ادعای مالکيت خود بر آبهای اطراف جزاير فالکلندز را برای بهره برداری از منابع طبيعی احتمالی در آن مناطق، را مورد تاکيد قرار داد و به نوبه خود درخواستی در اين زمينه به سازمان ملل داد. این رقابتهای ضد خلقی در بین دولتهای آنگلیس و آرژانتین در شرایطی اتفاق می افتد که کارگران و توده های زحمتکش این دوکشور همه ساله در سالگرد وقوع این جنگ خشم ونفرت خود از برپاکنندگان آن را با اعتراضات مختلف نشان می دهند.             

 

 

زيرنويس:

 

(1)  جمعی از زيست شناسان جهان به دليل وجود برخی حيوانات غيربومی و همچنين به دليل کشف وسايل شکار و انواع ديگر آثار باقيمانده از قبايل بدوی در اين جزاير از سالها پيش از کشف آنها توسط اروپائيان، غيرمسکونی بودن آنها را در آن زمان نفی می کنند.

 

 

 

بازگشت به صفحه اصلی

http:/www.siahkal.com