اشرف دهقانی

چریکهای فدایی خلق و بختک حزب توده خائن

نسر سخن

امسال ناگهان حجم وسیعی از مطالب مختلف در مورد حزب توده تحت عنوان هفتادمین سالگرد تأسیس آن حزب منتشر شدند که مجموعهای از آن ها هم اکنون در صفحه ویژه سایت فارسی بیبیسی زیر نام "بررسی کارنامه حزب توده ایران" در دسترس است. هر چند که جریان سیاسیای که امروز به نام حزب توده شناخته میشود در شرایط کنونی کمترین وزنه سیاسی را داراست، اما از آن جا که نام حزب توده اساساً با یک دوره از تاریخ مبارزاتی مردم ایران در دهه بیست و اوایل دهه سی در ایران گره خورده است همواره در ارتباط با این نام، چه در جهت تحریف و قلب واقعیتهای مبارزاتی آن دوره و چه به منظور تجربه اندوزی از گذشته برای ساختن آینده، تلاشهائی صورت میگیرد. این امر مسلماً در مورد مطالب اخیراً منتشر شده در بیبیسی نیز صادق است.

در باره آن مطالب از زاویهای میتوان گفت که در حالی که کم و بیش اطلاعات درستی در میان آن ها وجود دارد ولی تا جائی که به موضوع نقد و بررسی و تحلیل واقعیت حزب توده در گذشته یا در حال حاضر بر میگردد، برخورد در این نوشتهها در مجموع سطحی و ژورنالیستی است و از حد موضع گیری بر له و علیه حزب توده فراتر نرفته است. همچنین دیده میشود که در طی مطالب منتشر شده دست به تلاش مجددی زده شده تا همچون گذشته (به طور برجسته قبل از آغاز مبارزه چریکهای فدائی خلق) کمونیسم و کمونیستها در ایران با توسل به رسوائیها و ننگها و خیانتهای حزب توده مورد تبلیغات منفی قرار گرفته و کوبیده شوند. علاوه بر این ها، یک ایراد اصلی در مطالب مورد بحث، قاطی کردن مرز بین حزب توده دهه بیست و سالهای اول دهه سی با حزب توده تغییر ماهیت داده بعدی میباشد؛ به گونهای که آن حزب توده که در میان نیروهای مردمی جا داشت با حزب توده کنونی که دارای ماهیت ارتجاعی و ضد خلقی است صرفاً به خاطر داشتن یک اسم واحد یکی گرفته شده است. مسلم است که این نوع برخورد با وقایع تاریخی و عدم تفکیک پدیدههای مشخص با ماهیتهای متفاوت و متضاد از یکدیگر - هر چند آن ها دارای یک اسم واحد بوده باشند - در فهم درست واقعیتهای تاریخی اخلال ایجاد نموده و مانع از درک درست و علمی وقایع و تجزیه و تحلیل آن ها و اخذ تجربه برای پیشبرد مبارزات کنونی و آینده میگردد. اهمیت این امر به خصوص در آن جاست که در سال های اخیر نشانههای روشنی از گرایش نسل جوان مبارز امروز ایران به کنکاش در تاریخ مبارزاتی نسل پیش از خود به منظور تجربه اندوزی از آن بروز یافته و به سرعت در حال گسترش است و لذا بسیار ضروری است که هم اطلاعات درست از گذشته در اختیار این نسل قرار داده شود و هم کوشش شود با تجزیه وتحلیل علمی و مارکسیستی مسایل تاریخی، نسل جوان مبارز ایران را در پیشبرد مبارزات خود در جهت رهائی مردم ایران از زیر سلطه دشمنانشان (امپریالیستها و رژیم جمهوری اسلامی) یاری رساند.

نگارنده این سطور که در دهه چهل خود شاهد تاثیرات مخرب خیانت و رسوائیهای حزب توده در میان مردم بوده و همچنین بر زمینه تلاشهائی که منجر به تشکیل چریکهای فدائی خلق شد در جریان برخورد انتقادی به گذشته حزب توده توسط کمونیستهای فدائی (در جهت از میان برداشتن بختک حزب توده از سر راه جنبش) قرار داشته، وظیفه بازگوئی مهمترین مسایل و نکات برجسته تاریخی در ارتباط با حزب توده، شکل گیری جنبش نوین کمونیستی و کمونیستهای فدائی و تجزیه و تحلیل آن ها را درمقابل خود می بیند - که امید است نوشته زیر ضمن انجام این وظیفه در خدمت روشن کردن نقصهای عمده مطالب اخیراً منتشر شده در مورد حزب توده نیز قرار گیرد.