به نقل از : پیام فدایی ، ارگان چریکهای فدایی خلق ایران

شماره 196 ، مهر ماه 1394

نادر ثانی

پیت سیگر؛ بزرگمرد موسیقی مترقی و انقلابی ایالات متحده آمریکا

"پیت سیگر"( Pete Seeger) نامی جدا نشدنی از موسیقی مترقی ایالات متحده آمریکا میباشد. او فردی است که به مثابه پیوند دهندۀ نسل اول این موسیقی (افرادی همانند "جو هیل" (Joe Hill) و "وودی گاتری" (Woody Guthrie)) و نسل سوم آن (افرادی همانند "باب دیلان" (Bob Dylan) و "جکسون براون" (Jackson Brown)) درخششی بسیار داشته است.

پیت سیگر در سوم ماه مه ۱۹۱۹ در نیویورک به دنیا آمده و در ۲۷ ژانویه ۲۰۱4 در همین شهر برای همیشه دیده فرو بست. پیت سیگر ۹۵ ساله شد اما ترانههایی که از او به یادگار مانده است عمری جاودان خواهند داشت. "با کدام طرف هستی؟"، ترانهای برای کشاندن کارگران به فعالیت های سندیکایی و سازماندهی یکی از یادگارهای اوست.

با کدام طرف هستید؟¹

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

در "هارلان کانتی"² میگویند

در آن جا هیچ کس بی طرف نیست

یا باید یکی از اعضای اتحادیه بشوی

یا باید زیر دست "جی اچ بلیر"³ جان بکنی

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

پدر من یک معدنچی بود

و من پسر یک معدنچی هستم

و همراه اتحادیه خواهم بود

تا زمانی که در نبرد پیروز شویم

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

کارگران میتوانید طاقت بیاورید؟

به من بگویید چگونه میتوانید.

میخواهید که ککی بیقابلیت باشید

یا که میخواهید یک مرد باشید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

کارگران خوب بیایید

خبرهای خوبی برایتان دارم

که چگونه اتحادیه خوب ما

به این جا آمده تا مبارزه کند

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

در مقابل رؤسا خم نشوید

به دروغ های آنان گوش نکنید

ما تودههای فقیر شانسی نداریم

جز آن که سازماندهی شویم

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟

با کدام طرف هستید پسرها؟

با کدام طرف هستید؟⁴

پیت در خانوادهای که رنگ و بوی موسیقی به خود داشت متولد شد. پدرش "چارلز سیگر" Charles) Seeger) هنرمندی بود که هم زمان در مورد تاریخچه موسیقی تحقیق میکرد و از نخستین افرادی در ایالات متحده آمریکا بود که به موسیقی غیرغربی توجه نشان میداد. خواهر و برادر پیت، "پگی سیگر"Peggy Seeger) ) و "مایک سیگر" (Mike Seeger) نیز در همین محیط رشد کرده و به کار موسیقی کشیده شدند. در این خانواده بود که پیت در ابتدا نواختن گیتار و خواندن را فرا گرفت و پس از چندی آغاز به نواختن بانجو کرده و پس از چندی یکی از بهترین بانجو نوازان کشور شد.

دوران کودکی و نوجوانی پیت، سال های بین دو جنگ جهانی اول و دوم، سال هایی مملو از دشواری های اقتصادی و اجتماعی در محیط پیرامون وی بود و این دشواری ها تاثیر خود را بر پیت میگذاشتند و شاید درست از این رو بود که پیت تحصیل خود در رشته روزنامهنگاری در دانشگاه هاروارد را پس از تنها یک سال ترک نموده و برای بودن در متن جامعه به سوی فعالیت حرفهای نوازندگی روی آورد. پیت هم زمان فعالیت گستردهای را علیه نژادپرستی، فاشیسم و نازیسم آغاز کرد.

در آن سال ها وودی گاتری به مثابه چشم و چراغ افراد رادیکالی که در کار موسیقی بودند به شمار میآمد و پیت سیگر هم خواهان آن بود که در راه او قدم بگذارد. آشنایی آن دو با یکدیگر در یکی از کنسرت هائی که وودی گاتری و همراهان او تحت عنوان "خوشههای خشم" برگزار میکردند عاملی تعیینکننده در زندگی پیت سیگر شد. خوشههای خشم نام کتابی از "جان اشتاینبک" John) Steinbeck) بود که در سال ۱۹۳۹ به چاپ رسید. در این کتاب اشتاینبک به شکل بسیار خوبی زندگی محرومان جامعه در سال های رکود اقتصادی، بهرهکشی زمینداران بزرگ از آنان و همبستگی آنان با یکدیگر را به تصویر میکشد. خواندن این کتاب تاثیر بسیاری بر وودی گاتری گذاشته بود و او پس از صحبت با جان اشتاینبک بر آن شده بود که با همکاری برخی دیگر از هنرمندان مردمی ، کنسرت هایی را تحت نام "خوشههای خشم" در گوشه و کنار کشور ترتیب داده و تمامی عواید این کنسرت ها را برای کمک به محرومان جامعه و به ویژه کارگران روزمزد و بیکار اختصاص دهد. بدین گونه بود که همکاری پیت و وودی، دو فردی که در امتداد زمان در زمره غول های موسیقی مردمی و مترقی ایالات متحده آمریکا درآمدند ، آغاز شد.

پیت سیگر از همان آغاز دارای نظراتی چپ و انقلابی بود و از جمله معدود افرادی بود که به شکلی روشن و آشکار با جریانات چپ و انقلابی، از جمله "حزب کمونیست آمریکا" همکاری میکرد و درست از این رو بود که رسانههای راست از او با نام "بلبل استالین" یاد میکردند. جنگ جهانی دوم شروع شده بود و پیت سیگر که در ابتدای جنگ تحت تاثیر سیاست حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی خواهان عدم دخالت ایالات متحده آمریکا در جنگ بود در گروه "آلماناک سینگرز" (Almanac Singers) با همکاری "میلارد لَمپِل" (Millard Lampell) آلبوم "ترانههایی برای جان دو"⁵ را که از جمله آلبوم های شناختهشده در موسیقی مترقی شد ، بیرون داد. در ترانههای این آلبوم، از جمله در "سقوط واشینگتن"⁶، سیگر خواهان کنارهجویی از شرکت در جنگ شد. اما با حمله آلمان نازی به اتحاد جماهیر شوروی در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ ، موضع حزب کمونیست آمریکا و پیت سیگر تغییر یافته و به تبلیغ برای دخالت در جنگ مبدل شد.⁷

کمی بعد، پس از حمله ژاپن به "پرل هاربور" (Pearl Harbor) ایالات متحده آمریکا وارد جنگ شد و پیت سیگر نیز به خدمت فراخوانده شده و به جبهه اقیانوس آرام فرستاده شد.

پیت پس از بازگشت از جنگ ، فعالیت های سیاسی و اجتماعی خود را از سر گرفته و پس از چندی در زمره افرادی قرار گرفت که به اتهام شرکت در فعالیت های ضدآمریکایی در لیست سیاه قرار داده شد و به این گونه دچار مشکلات اقتصادی و اجتماعی گردید. دوران فعالیت های گسترده سناتور "جوزف مککارتی" (Joseph McCarthy) علیه گرایش به چپ بود و در ماه اوت سال ۱۹۵۵ پیت سیگر از جانب "کمیته فعالیت های غیرآمریکایی" (House Un-American Activities Committee) به دادگاه فراخوانده شد. در آن جا پیت سیگر حاضر نشد که آن گونه که دادستان دادگاه از او میخواست نام افراد، نیروها و جریاناتی را که وی با آن ها همکاری سیاسی داشته است ، اعلام نماید. همین امر باعث شد که کنارگذاری او از صحنههای هنری علنیتر شده و گستردگی بیشتری یابد. بسیاری از جریانات اجتماعی با گرایشات ناسیونالیستی اعلام کردند که از دعوت و همکاری با او امتناع خواهند نمود. اما گویی که این کنارگذاری موجب آن گردید که خلاقیت هنری پیت سیگر توانی بیشتر بیابد و درست در این دوره بود که ترانههای معروف و محبوب او یکی پس از دیگری عرضه شدند.

نخستین ترانه فراگیر سیگر "اگر یک چکش داشتم" بود که بُعد تازهای به موسیقی مقاومت داده و سر زبان ها افتاد.

اگر یک چکش داشتم⁸

اگر یک چکش داشتم

صبحها چکش میزدم

غروبها چکش میزدم

در سراسر این کشور

با ضربه چکش اعلام خطر میکردم

با ضربه چکش اخطار میدادم

با ضربه چکش عشق میان برادران و خواهرانم را فریاد میزدم

در سراسر این کشور

اگر یک ساعت داشتم

صبحها زنگ میزدم

غروبها زنگ میزدم

در سراسر این کشور

با صدای زنگ ساعت اعلام خطر میکردم

با صدای زنگ ساعت اخطار میدادم

با صدای زنگ ساعت عشق میان برادران و خواهرانم را فریاد میزدم

در سراسر این کشور

اگر یک ترانه داشتم

صبحها آن را میخواندم

غروبها آن را میخواندم

در سراسر این کشور

با سر دادن آن ترانه اعلام خطر میکردم

با سر دادن آن ترانه اخطار میدادم

با سر دادن آن ترانه عشق میان برادران و خواهرانم را فریاد میزدم

در سراسر این کشور

آری چکشی به دست آوردم

آری ساعتی به دست آوردم

آری ترانهای به دست آوردم که بخوانم

در سراسر این کشور

چکش عدالت است

ساعت آزادی است

ترانه عشق است میان برادران و خواهرانم

در سراسر این کشور

در سراسر این کشور ⁹

بین سال های ۱۹۵۵ و ۱۹۵۸ دوران اوج هنری پیت سیگر بود. گذشته از ترانه موفق "اگر یک چکش داشتم"، ترانههایی مانند "برگردان، برگردان، برگردان"¹⁰ و "پیروز خواهیم شد"¹¹ نیز محبوبیتی بسیار برای او در نه تنها میان نیروهای مترقی و انقلابی ایالات متحده آمریکا، که در میان بسیاری از نیروهای مترقی و انقلابی جهان به بار آوردند. در این زمان بود که پیت سیگر توجه خود را به بانجو، سازی که در موسیقی سنتی آمریکای شمالی جایی به سزا داشت معطوف کرده و از آن در ارائه موسیقی خود بهره گرفت.

این سال ها در ایالات متحده آمریکا به دهه ۱۹۶۰ و سال های مبارزه از سویی با مادیگرایی و از سویی دیگر با نژادپرستی عليه سیاهپوستان ایالات متحده آمریکا، فقر و بیکاری و جنگ ویتنام انجامید. در این زمان بود که دیگر ایزوله کردن ، چارهسازی برای رشد موزیک پیت سیگر نبود. بسیاری از دیگر خوانندگان و گروهها به اجرای سرودههای او کمر بستند، سرودههای او جای در میان صفوف شرکتکنندگان در تظاهرات شهروندی باز کرده و بدین گونه موسیقی پیت سیگر و در ادامه خود او از گوشه عزلت بیرون کشیده شده و در مرکز توجه قرار گرفتند. در اینجا شعر ترانه جاودان "پیروز خواهیم شد" آورده میشود:

پیروز خواهیم شد

پیروز خواهیم شد، پیروز خواهیم شد

ما روزی پیروز خواهیم شد

آری، در اعماق قلبم

به راستی باور دارم

ما روزی پیروز خواهیم شد

دست در دست گام برمیداریم

دست در دست گام برمیداریم

ما روزی دست در دست گام برمیداریم

آری، در اعماق قلبم

به راستی باور دارم

ما روزی پیروز خواهیم شد

ما در صلح زندگی خواهیم کرد

ما در صلح زندگی خواهیم کرد

ما روزی در صلح زندگی خواهیم کرد

آری، در اعماق قلبم

به راستی باور دارم

ما روزی پیروز خواهیم شد

ما نمیترسیم

ما نمیترسیم

ما امروز نمیترسیم

آری، در اعماق قلبم

به راستی باور دارم

ما روزی پیروز خواهیم شد

در تمامی گوشههای دنیای بزرگ

در تمامی گوشههای دنیای بزرگ

روزی در تمامی گوشههای دنیای بزرگ

آری، در اعماق قلبم

به راستی باور دارم

ما روزی پیروز خواهیم شد

در سال های پایانی دهه ۱۹۶۰ و در سال های آغازین دهه ۱۹۷۰ "پیروز خواهیم شد"، ترانهای شد که در بسیاری از تظاهرات اعتراضی به عنوان سرود جمعی خوانده میشد و پیت سیگر نیز با بردباری و تلاش بسیار ، توان خود را به کار میبرد تا در این حرکت ها شرکت کرده و با خواندن ترانههای اعتراضی خود گامی در همهگیرتر شدن این حرکت ها و خواستههای آنها بردارد.^{12 و 13 و 14}

یکی دیگر از ترانههای بسیار موفق سیگر "تا میان شکم در میان گِل بزرگی"¹⁵ بود که پیت سیگر آن را در اعتراض به جنگ ویتنام و رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا که تصمیم به گستردن فرش های بمب بر ویتنام گرفته و به خیال خود میخواست که بدینگونه این خلق را به زانو درآورد، به شکلی نمادین و اشارتی ساخته و به اجرا درآورد. ¹⁶

از دیگر ترانههای موفق سیگر "دیشب خواب عجیبی دیدم"¹⁷ بود که ترانهای قدیمی از سال ۱۹۵۰ بود که توسط "اد مککوردی" (Ed McCurdy) برای فراخواندن صلحی عادلانه سروده شده بود که سیگر با اجرای دوباره خود و این بار در دوران شعلهور شدن جنگ در ویتنام بار دیگر آن را سرودی برای تودهها ساخت¹⁸. دیگر ترانهای که سیگر بارها به اجرای آن کمر بست "همبستگی برای همیشه"¹⁹ بود که پیامی روشن برای مستحکم کردن اتحادیهها به شمار میآید.²⁰ پیت سیگر در خلال شش دهه بارها با آوای گرم خود در مجامع گوناگون و به زبان های بسیار اجراگر سرود انترناسیونال گردید.²¹

پیت سیگر تا آخر عمر حتی دمی از مبارزه بر علیه ناعدالتی ها باز ننشست و کسی که از جانب دشمنان "بلبل استالین" خطاب میشد نه تنها از جانب هواداران بلکه از جانب بسیاری از تودههای ایالات متحده آمریکا "مقدس زنده" خوانده شد. او در بسیاری از فعالیت های مترقی و انقلابی سیاسی و اجتماعی ، یا شرکتی مستقیم داشته و یا به هر شکل که میتوانست از آن ها حمایت میکرد.

پیت سیگر که در طول حیات خود توانسته بود جوایز بسیاری را هم به عنوان یک موزیسین و هم به مثابه یک تلاشورز آزادی، برابری و عدالت کسب نماید در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۴ در نیویورک برای همیشه چشم فرو بست.

اکتبر 2015

پانوشتها:

1) Which side are you on?

http://www.lyricsmania.com/which_side_are_you_on_lyrics_pete_seeger.html

2) Harlan County

منطقهای در ایالت کنتاکی که با معادن بسیار خود شناخته میشود.

3) J. H. Blair

نام کلانتر هارلان کانتی که در خدمت صاحبان معادن بود و از منافع آنان در مقابل کارگران دفاع میکرد.

4) https://www.youtube.com/watch?v=5iAIM02kv0g

5) Songs for John Doe

6) Washington Breakdown

7) https://www.youtube.com/watch?v=RX3aP1DAH-c

8) If I had a hammer

9) https://www.youtube.com/watch?v=Rl-yszPdRTk (1956)

https://www.youtube.com/watch?v=TWUSM_KJF_E (2013)

10) Turn, Turn, Turn

11) Wes hall overcome

12) https://www.youtube.com/watch?v=RJUkOLGLgwg with Pete Seeger

13) https://www.youtube.com/watch?v=RkNsEH1GD7Q with Joan Baez

14) Waist deep in the Big Muddy

15) http://www.lyricsondemand.com/p/peteseegerlyrics/waistdeepinthebigmuddylyrics.html

16) https://www.youtube.com/watch?v=_NR9kuMvJ4o with Bruce Springsteen

17) Last Night I Had The Strangest Dream

18) https://www.youtube.com/watch?v=AZU-9TBP2NY

19) Solidarity Forever 

20) https://www.youtube.com/watch?v=pCnEAH5wCzo

21) https://www.youtube.com/watch?v=qHNsRZ8iqFc