به نقل از : پيام فدايي ، ارگان چريکهای فدايي خلق ايران

شماره 115، دی ماه 1387 

مریم

نقش دولت فرانسه در نسل کشی در رواندا!

اخيرأ انتشار مدارکی در اثبات نقش دولت فرانسه در نسل کشی سال ۱۹۹۴ در رواندا موجب شد که بار ديگر اين فاجعه بزرگ قرن بيستم و نقش امپرياليستها دراين رويداد، افکار عمومی را به خود مشغول سازد. در اوايل ماه آگوست ۲۰۰۸ گزارشی توسط دولت "رواندا" منتشر شد که در آن (بر اساس مدارکی مانند اظهارات شاهدين زنده و خبرنگاران رسانه ها) همکاری مستقيم دولت فرانسه با دولت وقت رواندا (که از قبيله "هوتو" بود) و ديگر طراحان و عاملين قتل عام توتسی ها در سال ۱۹۹۴ مورد تائيد قرار گرفته است. اين گزارش با نتايج حاصله از تحقيقات رسمی و غير رسمی ديگری که توسط سازمان های مختلف منجمله گروه های مدافع حقوق بشر در رابطه با اين وقايع بدست آمده، هماهنگی کامل دارد.

در گزارش دولت رواندا علاوه بر نشان دادن نقش جنايتکارانه دولت فرانسه، نام 33 نفر از سياستمداران و افسران ارتش فرانسه به عنوان کسانی که در نسل کشی مورد اشاره در رواندا- چه به عنوان آمر و چه به عنوان مجری - نقش داشته اند ذکر شده است. رئيس جمهور سابق فرانسه "فرانسوا ميتران" و پسرش "ژان کريستوف"، و "ادوارد بالادور" نخست وزير سابق و "الن ژوپه" وزير امور خارجه وقت و معاون او "دومنيک ويليپين" جزو افراد نامبرده می باشند.

نسل کشی ۱۹۹۴ در زمانی رخ داد که کشور "رواندا" در نتيجه اجرای دستورات صندوق بين الملل پول و بانک جهانی دچار بحران اقتصادی شدیدی شده بود. به عنوان مثال از دولت رواندا خواسته شده بود که زیر نام اصلاحات اقتصادی از جمله ارزش پول اين کشور را کاهش دهد، و اين مسئله همراه با تغييراتی که در بازارهای تجاری جهان ايجاد شد (مانند سقوط قيمت قهوه که يکی از مهمترين صادرات رواندا است) به عميق تر شدن بحران اقتصادی در اين کشور منجر گرديد.

در ۶ آوريل ۱۹۹۴ توتسی های وابسته به "جبهه ميهنی رواندا" (RPF) (که تحت حمايت مستقيم آمريکا هستند) به هواپيمای حامل رئيس جمهور وقت رواندا "جونوال هابياريمانا" (که از اعضای قبيله "هوتو" بود) با موشک زمين به هوا شليک کردند. اين هواپيما در نزديکی فرودگاه کيگالی پايتخت رواندا سقوط کرد و منجر به کشته شدن "هابياريمانا" شد. پس از اين واقعه، دولت وقت و امپرياليست های حامی اش به تشويق هوتو های تندرو به انتقام جويی از توتسی ها پرداختند.

دولت علاوه بر همه روش های سرکوب، گروه شبه نظامی " اينتارهامو" (1) را نيز برای قتل عام مردم بیگناه قبايل "توتسی" و ميانه روهای "هوتو" بسيج کرد. در همان حال دولت فرانسه نيز بيش از ۲۵۵۰ سرباز نيروی زمينی و هوايی خود را برای حمايت از دولت رواندا در مقابل نيروهای"جبهه ميهنی رواندا"( RPF )به رواندا فرستاد. سربازان فرانسوی يا مستقيمأ به کشتار روستائيان پرداختند، و يا دستور کشتار آن ها را دادند. در گزارش مورد بحث مدارک متعددی در رابطه با نقش سربازان و افسران فرانسوی در قتل عام و کشتار "توتسی" ها ذکر شده است. به عنوان مثال شاهدين متعددی اعلام کرده اند که سربازان فرانسوی بسياری از "توتسی" ها و همينطور "هوتو"هايی را که مشکوک به پنهان کردن "توتسی"ها بودند، اعدام کرده و زنان آنان را مورد تجاوز قرار دادند. و از ابتدای اشغال رواندا تجاوز به زنان زندانی به عملی متداول و سيستماتيک از سوی سربازان ارتش فرانسه مستقر در رواندا تبديل شد.

در توضیح برخی از جنایات وحشیانه ای که با کمک نیروهای فرانسوی در رواندا انجام گرفت، طبق گفته يکی از شاهدين عينی در اواخر ژوئن ۱۹۹۴ نيروهای فرانسه وارد منطقه "نياروشيشی" شده و پايگاه هايی را در آنجا ايجاد کردند. اين پايگاه ها توسط نيروهای نظامی دولتی و شبه نظاميان طرفدار دولت محافظت ميشدند. يک روز سه جوان غيرمسلح که در يک مزرعه چای توسط نيروهای شبه نظامی تعقيب شده بودند، به سمت کمپ فرانسوی ها فرار کردند. پليس و شبه نظاميان به دنبال آن سه جوان وارد کمپ شده و با کمک سربازان فرانسوی آن ها را دستگير کردند. از همان روز آن جوانان سر به نيست شدند و ديگر خبری از آنها در دست نيست.

يکی از اعضای سابق نيروهای شبه نظامی طرفدار دولت شهادت داده است که: "ما "توتسی"هايی را که برای جمع آوری هيزم از کمپ هايشان خارج می شدند (منجمله نو جوانی به نام چارلز که نام پدرش "سمبابا" بود) را به قتل رسانده و آنها را در گورهای دسته جمعی نزديک پست های نگهبانی دفن می کرديم. فرانسوی هايی که می آمدند ببينند ما چکار می کنيم، به ما می گفتند که ما نظاميان واقعی هستيم. آنها به عنوان پاداش به ما غذا می دادند و گاهی اوقات در گشت های شبانه ما شرکت می کردند."

قتل عام قبايل توتسی (و هوتوهای مدافع صلح) صد روز به طول انجاميد و منجر به کشته شدن بيش از ۸۰۰ هزار نفر از اعضای قبايل توتسی و هوتوهای ميانه رو شد. سرانجام نيروهای شورشی (که اکثريت آنها توتسی بودند) کنترل اوضاع را در دست گرفتند و بيش از دو ميليون نفر از اعضای قبايل "هوتو" از ترس انتقام جويی شورشيان به کشور های مجاور فرار کردند.

پس از انتشار گزارش مذکور که اساسا در چارچوب تضادهای درونی بین امپریالیست ها صورت گرفته، دولت فرانسه رياکارانه نقش خود را در نسل کشی سال ۱۹۹۴ رواندا تکذيب کرده و تلاش دارد که گزارش فوق را ناديده بگيرد. و آن دسته از سياستمداران فرانسوی نيز که نامشان به عنوان عاملين اين جنايات در اسناد ذکر شده، با بی شرمی کامل متقابلا به متهم کردن افشا کنندگان اين اسناد پرداخته و آنها را گزارشاتی ساختگی ناميده اند. به عنوان مثال "هاروی مورين" وزيردفاع فرانسه (معاون وزير دفاع در زمان نسل کشی 1994) اعلام کرد که: "اين گزارش غيرقابل قبول است و سربازان فرانسوی هيچ کاری نکرده اند که از آن شرمگين باشند."

عليرغم انتشار گزارش مذکور و وجود مدارک و شواهد متعددی مبنی بر نقش دولت و ارتش فرانسه در نسل کشی رواندا، دولت رواندا تنها به افشاگری اکتفا کرده و هیچ اقدامی بر عليه ارتش فرانسه و در جهت محاکمه مجرمين انجام نداده است. دولت رواندا به جای محاکمه عاملين اصلی اين جنايات، به دستگيری روستائيان قبيله "توتسی" پرداخت. اينگونه دستگيری های کور در زمانی انجام شد که همه می دانستند حاميان و عاملين اصلی قتل عام امپرياليست ها بودند، مسئله ای که هم اکنون با مدارک متعدد و روشنی ثابت شده است. دولت وابسته رواندا برای منحرف کردن افکار عمومی از نقش امپریالیست ها در کشتار مردم بیگناه این کشور در ابتدا به دستگيری بيش از ۵۰ هزار نفر از اعضای قبايل "توتسی" پرداخت. ولی پس از مدتی به دليل تراکم بيش از حد زندان ها دولت مجبور شد که به تدريج زندانيان را آزاد کند. در اين جريان حدود ۴۰ هزار نفر زندانی آزاد شدند. اولين گروه آنان بيماران و سالخوردگان بودند که در سال ۲۰۰۳ آزاد شدند. دولت اعلام کرد که اين آزادی مشروط و موقتی است و سرنوشت قطعی آنها در دادگاه های محلی (موسوم به گاکاکا) تعيين خواهد شد. از ماه مارس ۲۰۰۵ حدود ۱۲ هزار دادگاه محلی در روستاهای سراسر رواندا تشکيل شد و به محاکمه آزاد شدگان پرداخته و آغلب آنان را بيگناه تشخيص داد.

تاريخچه اختلافات ميان قبايل توتسی و هوتو

تا پیش از دخالت های تجاوزگرانه و غارتگرانه امپریالیست ها قبايل توتسی و هوتو هميشه در کنار هم در روستاها و خانه های مشترک در کشور رواندا زندگی کرده اند. توتسی ها و هوتوها دارای فرهنگ و زبان مشترک می باشند. اما زمانی که استعمارگران بلژيکی در سال ۱۹۱۶ وارد اين کشور شدند برای تحکيم تسلط خويش بر آنان به جدا کردن دو قبيله از يکديگر و ايجاد اختلاف ميان آنها پرداختند. بر اساس سياست تفرقه بينداز و حکومت کن ، استعمارگران بلژيکی ها به راحتی توانستند به هدفشان برسند و به تدريج اختلافات و دشمنی و تخاصم ميان مردم دو قبيله بوجود آورده و به تدريج آن را تشديد نمودند. آنها هوتو ها و توتسی ها را دو نژاد مجزا از هم خواندند و شناسنامه های مجزا (بر اساس قوميت) برای آنها صادر کردند و با معرفی توتسی ها به عنوان نژادی برتر موجب بروز رقابت های خصمانه ميان دو قبيله شدند و بدين طريق حکومت خود بر آنان را تسهيل کردند. با افزايش انزجار ميان دو قبيله که توسط استعمارگران ايجاد شده بود، شورش ها و جنگ های داخلی در اواخر دهه ۱۹۵۰ تشديد شده و موجب کشته شدن بيش از ۲۰ هزار توتسی و فرار هزاران نفر به کشورهای همسايه (بخصوص اوگاندا) شدند. در سال ۱۹۵۹ رژيم سلطنتی وابسته به قبيله "توتسی" سقوط کرد و بسياری از افراد اين قبيله به "اوگاندا" پناهنده شدند و اولين کمپ های پناهندگان توتسی در آنجا ايجاد شد.

در سال ۱۹۶۲ بلژيک رواندا را ترک کرد و اين کشور به اصطلاح "مستقل" گرديد ولی جنگ های داخلی – یعنی جنگ بین دارو دسته های مختلف وابسته به امپریالیسم - در اين سال شروع شد و برای سال های متوالی ادامه يافت. اين جنگ ها بطور طبيعی باعث فرار اهالی و پناهنده شدن آنها به کشور های همسايه گرديد. اوگاندا دارای غيرانسانی ترين قوانين و مقررات پناهندگی در جهان است. پناهندگان در کمپ هايی با کمترين امکانات ابتدايی محبوس شده و مقام "پناهنده" بطور ارثی به فرزندان آنان منتقل می شود. بدين معنا که بچه هايی که از والدين پناهنده در اوگاندا متولد می شوند، شهروند آزاد هيچ کشوری نبوده و صرفا به خاطر موقعيت والدينشان "پناهنده" شناخته می شوند. به تدريج جمعيت پناهندگان در اوگاندا آنقدر زياد شد که از حد ظرفيت کمپ ها گذشت و دولت اوگاندا مجبور شد که به فرزندان پناهنده ها اجازه خروج از کمپ ها را بدهد. تنها مزيت ارثی بودن "پناهندگی" اين بود که فرزندان پناهندگان مشمول مزايای پناهندگی سازمان ملل شدند و توانستند برای زندگی به کشورهای ديگر جهان بروند.

در دوره بحران های دهه ۱۹۶۰ در اوگاندا، دولت "اوبوته" قانونی را تحت عنوان "کنترل پناهندگان غيرقانونی" وضع کرد که بر اساس آن پناهندگان رواندايی خود بخود مجرم بوده و در گوشه و کنار اوگاندا شکار شده و در دخمه ها محبوس می شدند. در سال ۱۹۶۹ به دستور "اوبوته" همه خارجی ها (از کسانی که پدران و پدربزرگ هايشان در دهه ۱۹۲۰به اوگاندا پناهنده شده بودند و خود در اوگاندا متولد شده و اجازه کار داشتند گرفته، تا توتسی هايی که در ۱۹۶۹ به اوگاندا پناهنده شده بودند) از اوگاندا اخراج شدند.

زيرنويس:

(۱) "اينتارهام وی" يک گروه ميليشيايی (شبه نظامی) به رهبری "رابرت کاجوگا" و متشکل از افراد وابسته به قبيله "هوتو" است که تحت حمايت دولت وقت رواندا و امپرياليست ها در سال ۱۹۹۴ قبايل "توتسی" را قتل عام کرد. اين گروه در زمان قتل عام يک ايستگاه راديويی ايجاد کرده بود و از طريق آن به تعقيب و رديابی توتسی هايی می پرداخت که بطور گروهی به سمت اوگاندا فرار می کردند.

بازگشت به صفحه اصلی

http:/www.siahkal.com